Dalga enerjisine ilişkin olarak bilinmesi gereken bazı unsurlar bulunmakta olup, dalga enerjisi, denizlerde meydana gelen rüzgar sonucunda oluşmakta olan dalga hareketlerinden yararlanılarak elde edilebilen, bu sayede yenilenebilir olan enerji türüdür. Dalga enerjisinden faydalanılarak elektrik üretiminde bulunabilmekte olsada sanıldığı kadar masum bir üretim metodu sayılmaz. Bunun nedenlerine ve daha fazla bilgiye yazımızın derinliklerinde yer vereceğiz.

Dalga enerjisi fikri 1800’lü yıllara dayanıyor

Yenilenebilir enerji söz konusu olduğunda, güneş veya rüzgar enerjisi gibi en popüler kaynakları mutlaka duymuşsunuzdur. Ancak yenilenebilir enerjinin, Dünya’nın ısısı ve hatta dalgaların hareketi gibi diğer doğal kaynaklardan ve oluşumlardan yararlanılabileceğini biliyor muydunuz? Deniz ve okyanustaki dalgalarla enerji elde etme fikri ilk kez 1800’lü yılların başında ortaya atılmıştır ancak uygulanabilir olması 1970’li yılları bulmuştur. 1973 yılında meydana gelen enerji krizinin akabinde İngiltere tarafından alternatif yenilenebilir enerji kaynakları üzerinde yeni çalışmalar yapılmış,  çalışmalar sonucunda 1974 yılında Salter Ördeği olarak isimlendirilen dalga enerjisini elektrik enerjisine çevirmeye yarayan aletin icadı gerçekleşmiştir.

Gelgitlere, rüzgarlara ve hava durumuna bağlı olarak dalgaların boyutu ve gücünde değişiklikler görülebilmektedir. Dalgalar okyanusta yuvarlanırken kinetik enerji veya hareket oluştururlar. Bu hareket türbinlere güç sağlamak için kullanılabilir ve bu da elektrik ve güce dönüştürülebilen enerji üretir. Ayrıca, pistonları/dönüş jeneratörlerini çalıştırmak için dalgaların yukarı ve aşağı hareketini kullanan dalga enerjisinden yararlanmanın birden fazla yolu bulunuyor. Dalga enerjisi günümüzde her ne kadar çok yaygın olmasada özellikle ada ülkelerinde verimlidir. İngiltere gibi ada ülkeleri günümüzde yaygın olarak yenilenebilir enerjilerden yararlanmakta ve özellikle dalga enerjisine başvurmaktadır.

1980’lerin başında petrol krizinin bitmesi ve dünya genelinde petrol arzının yükselmesiyle beraber İngiltere’de dalga enerjisine yapılan çalışmalar da sonlandırılmış olup konu 2000’li yılların başından itibaren yeniden ortaya çıkmıştır. 2008 yılında Portekiz‘de dünyadaki ilk “dalga enerjisi çiftliği” kurulmuştur. Toplam 2,25 MW kurulu güce sahip bu çiftlik çeşitli problemler sebebiyle 2 ay sonra kapatılmış olup, 2010 yılında bir araştırma projesi kapsamında Cornwall açıklarında “Wave Hub” adlı dalga enerjisi çiftliği kurulmuştur.

Dalga enerjisinin olası olumsuz etkileri

Dalga enerjisi üreten tesislerin canlılara zarar vermemesi için dikkat edilmesi gerekmekte olup, gereken özen gösterilmediği zaman deniz  canlıları zarar görebilir ve canlıların yaşam alanları değiştirilip göç etmelerine de sebep olunabilir. Özellikle gürültüye ilişkin düzenli ölçümlerin yapılması, belirli eşiklerin aşılmaması önem arz etmektedir. Bunun yanında enerjiyi dalgalardan almanın en büyük dezavantajı konumdur. Sadece okyanusa yakın enerji santralleri ve kasabalar bundan doğrudan faydalanabilmektedir.  Dalga enerjisi ne kadar temiz olursa olsun, yakınındaki bazı canlılar için tehlikeler yaratır. Dalgalardan enerji toplamak için büyük makineler suya yakın ve suya yerleştirilmelidir. Bu makineler deniz tabanını rahatsız eder, kıyıya yakın canlıların (yengeçler ve denizyıldızı gibi) yaşam alanlarını değiştirir ve etraflarındaki deniz yaşamını rahatsız eden gürültü meydana getirir. Ayrıca dalga enerjisi platformlarında kullanılan zehirli kimyasalların etraflarındaki suyu dökme ve kirletme tehlikesi de bulunduğundan, deniz yaşamı için iyi olduğunu söylemek mümkün değildir.

Dalga enerjisi gemileri de rahatsız edebilir. Gemilerin işlerini yapabilmelerine zaman zaman engel olabilirler. Yine de bu etki, deniz canlıları üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkinin yanında son derece hafif kalmaktadır yani çözümü çok daha basit olan hafif bir etki olarak göz önüne alınabilir.

Dalga gücünün performansı, sert havalarda önemli ölçüde düşmektedir. Dalga enerjisinin üretim maliyeti de bir hayli fazladır.  Dalgalardan enerji üretimi büyük bir kurulum gerektirir. Dalgalar belirsiz olduğu için kullanılan teknolojisinin ömrü de belirsiz olacaktır.  Bazen dalgalar çok güçlü olduğu zaman ekipmanlara onarılamaz seviyede zararlar bile verebilir.  Onarım maliyeti de yüksektir. Elbette bunların hiçbiri dalga enerjisinin faydalı olamayacağı anlamına gelmez fakat bu dezavantajları da bilinmelidir.

Dalga enerjisinin önemi

Dalga enerjisinden tam anlamıyla faydalanabilmek için bu alanda araştırma ve geliştirme faaliyetlerine hız verilmesi, yenilenebilir enerjinin daha fazla gündeme getirilmesi gerekmektedir. Gelecek kuşakların dünyadan verimli bir şekilde yararlanabilmesi, dünyanın kirlenmemesi ve ekolojik dengesinin korunabilmesi için yenilenebilir enerji kaynaklarını doğru bir şekilde kullanmak etkili bir unsur olacaktır.

Günümüzde mevcut teknolojiler ile, yenilenebilir enerji potansiyelinin çok az bir kısmı kullanılabilmekte olup, Verimi yüksek olan yeni cihazların geliştirilmesi ve geliştirme faaliyetlerinin üzerine düşülmesi gerekiyor.