Topkapı Sarayı, Osmanlı padişahlarının ve saray halkının 19. Yüzyıl ortalarına değin kullandığı, 1460-1478 yıllarında yaptırılmış olup, Topkapı Sarayı gezi yazımızda, Atatürk tarafından 3 Nisan 1924 yılında müze haline dönüştürülmüş olan Topkapı Sarayı hakkında bilinmesi gerekenlere yer veriyoruz.

Osmanlı İmparatorluğu zamanında devletin yönetim, eğitim merkezi, sultanların ikametgah yeri olan Topkapı Sarayı, İstanbul fatihi Sultan II. Mehmed tarafından 1460-1478 tarihleri arasında inşa ettirildi. Zamanla sarayın içerisinde bazı ilaveler yapıldı. Saray1924 yılından beri müze durumundadır.

Topkapı Sarayı aslında Osmanlı İmparatorluğu’nun mütevazi saraylarından biridir. Konaklama tesisleri, kervansaraylar, kışlalar, büyük camiler, için Osmanlı daha çok harcama yapmıştır. 16. Yüzyılın oldukça ünlü mimarı olan Mimar Sinan dahi Topkapı Sarayı’nda yalnızca bir bölümün inşasını yapmıştır. Yine de saray içerisinde kendisine has binalar ve güçlü bir tabiat bulunmakta, özellikle de konumu onu gözde hale getirmektedir.

İçerisinde devlet işlerine ayrılmış daireler, hükümdarın ikametgahı olan bina ve köşkler ile sarayda yaşayan görevlilere ayrılan kısımlar barındıran Topkapı Sarayı, Sarayburnu’ndaki Bizans akropolü üzerine inşa edilmiştir.

Saray müzesi içerisinde imparatorluk hazinesi, Avrupa porselenleri ve camları, Çin ve Japon porselenleri, gümüşler, altınlar, bakır ve tombak mutfak eşyaları, padişah elbiseleri, resim koleksiyonları, silahlar ve çeşitli değerli diğer koleksiyonlar bulunmaktadır.

Topkapı Sarayı Müzekart

Topkapı Sarayı’nı müzekartınız ile ziyaret edebilirsiniz. Onun dışında ücret ödemeniz gerekmektedir. Öte yandan Topkapı Sarayı içerisindeki harem bölümünü ziyaret etmek için müzekart yeterli olmamaktadır. Dolayısıyla harem bölümüne girebilmek için ayriyeten giriş ücreti ödemeniz gerekir. Harem bölümünü dolaşmak yaklaşık yarım saat sürmektedir. Yazıyı yazdığım tarih itibariyle giriş ücreti Türk vatandaşları için 80 TL’dir.

Topkapı Sarayı ismini, sarayın kapısında bulunan toplardan almıştır. 1478 yılında Saray’da 726 kişinin yaşadığı bilinmektedir. Saray yaklaşık 700.000 metrekarelik alana kurulmuştur. 80.000 metrekaresinde binalar yer alırken, kalan kısmında ise bahçeler bulunmaktadır. Topkapı Sarayı zaman zaman ilaveler yapılarak genişletilmiştir. Yani tek seferde bitirilmediğini belirtmek gerekmektedir. Saraya dilerseniz Ayasofya ve 3. Ahket Çeşmesi’nin bulunduğu taraftan Bab’ı Hümayun’dan girilebilir veya Gülhane Parkı içerisinden Arkeoloji Müzesi yanından geçip 1. Avlu’ya geçiş yapabilirsiniz. Bab’ı Hümayun’dan girdiğinizde çıkan geniş alan 1. Avlu olup, Birün de denilmekte olan dış hizmet yapılarının yer aldığı 1. Avlu’nun sarayın en geniş avlusu olduğunu söyleyebiliriz.

Osmanlı padişahları sefere giderken ve dönerken bu avludan geçerlerdi. Sarayın diğer kısımlarının aksine halk bu avluya alınıyordu. Avluya girildiği zaman sol kısımda günümüzde kafe olarak hizmet vermekte olan eski karakol binası yer almakta idi ve onun yanında Aya İrini Kilisesi bulunuyordu. Bu kilise, İstanbul’da bulunan ve camiye dönüştürülmeyen en büyük Bizans kilisesidir. Kiliseye saray içerisinde yer verilmesi ise Osmanlı’nın hoşgörüsüne işaret etmektedir. Bunun yanı sıra Hristiyan olan padişah anneleri de düşünülerek camiye dönüştürülmediği iddia edilmektedir.

2. Avluya doğru ilerlemekteyken bahçenin sağ tarafında Cellat Çeşmesini görebilirsiniz. Devlete ihanet suçundan baş kesilerek infaz yapılan bir yerdi. İnfaz kararları sarayın birinci avlusunda açıklanır ve ikinci avlusunda gerçekleştirilirdi. Kesilen kafalar çeşmenin sağ ve solundaki taşlarda teşhir edilirdi. Gizli infazlar için sağır ve dilsiz olan cellatlar seçilirdi. Şehir dışında yapılan infazlarda kesilmiş olan baş bal dolu bir kaba konulup sultana gösterilir, ardından da teşhir edilirdi. Cellatlar infazı yaptıktan sonra kullandıkları aletleri çeşmede yıkardı. Bu yüzden çeşmenin ismi Cellat Çeşmesi olmuştur. İdam edilecek olan kişi eğer hanedan mensuplarından ise kanları kutsal sayıldığından kanlarının yere akıtılmaması için boğmak, asmak gibi farklı infaz yöntemleri de kullanılırdı.

Topkapı Sarayı içerisinde, on binlerce nadide parçadan oluşturulmuş eşya koleksiyonu yer almaktadır. Saray içerisindeki silah müzesi son derece zengindir. Osmanlı İmparatorluğu’nun her dönemine ait olan kesici, vurucu silahların yanı sıra yüzyıllara ait ganimet eşyaları bulunmakta, aynı zamanda İslam ve Avrupa devletlerinden hediye olarak gelmiş olan zırhlar, kılıçlar da yer almaktadır. Saray içerisinde dünyanın oldukça ünlü yazma eserleri bulunmakta olup, birbirinden değerli minyatürlü, süslemeli kitaplar, inciler yerleştirilmiş ciltler ile eski İslam yazmaları bulunmaktadır. Bunun yanı sıra sarayın arşiv dairesi içerisinde adeta binlerce kaynak belge yer almakta olup, söz konusu kaynaklar Dünya tarihini alakadar eden değere sahip belgeler olarak kabul edilmektedir.

Topkapı Sarayı Gezisi

Müzeye Salı günleri hariç her gün ziyarette bulunabiliyorsunuz. Ziyaretlere 09.00 – 18.00 saatleri arasında açık olduğunu belirtmek gerekiyor. Müze yapı itibariyle mimari sanat eseri kompleksidir. Binalar ve içindeki koleksiyonları ile hem yerli hem de yabancı ziyaretçilerin ilgi odağıdır. Böylece yazımızda Topkapı Sarayı gezisine değinmiş, Topkapı Sarayı hakkında bilinmesi gerekenlere yer vermiş olduk.