Balıkların solungaçlarının kızarması özellikle akvaryum balıklarında görülüp bildirilen bir durumdur. Bir süredir balık beslemekte iseniz sağlıklı solungaçların pembemsi bir renkte olduğunu görebilirsiniz. Bu balığın yeterince kan dolaşımı alması anlamına gelmekle beraber yeterince oksijen aldığını gösteren iyi bir durumdur. Ancak ani su değişimlerinde balığın solungaç kısımlarının olağan dışı bir şekilde kızardığını görebilirsiniz. Bu durum genelde suda zehirli madde veya maddelerin olduğunun habercisidir.

Kırmızı solungaçlar iltihaplı da olabilir ve genelde şişmiş olarak gözükür. Daha koyu kırmızı ve daha mor bir renk sağlıksız solungaçları gösteren bir unsurdur. Tedavi edilmediği taktirde yüzgeç dokularında ve solungaçta bozulma ve netrotize olma sorunu meydana gelir. Yüzgeçlerde kırmızı çizgiler görülebilir.

Balık solungaçlarının şişmesi

Kırmızı veya iltihaplı solungaçlar genellikle şişmiş görünür ve mukusla kaplanabilir. Bunun nedeni, beyaz kan hücrelerinin enfeksiyonla savaşmak için fazla mesai yapması ve bu da solungaçların kabarık görünmesine sebebiyet vermesidir.

Balık solungaçlarının çok hızlı açınıp kapanması

Solungaçların çok hızlı bir şekilde açılıp kapanması veya kısmen açık kalması gibi davranışlar balığın yeterli oksijeni alamadığını göstermekte olan unsurlardandır. Balığın nefes almakta zorlanmaya başladığını gösterir. Bunu gördüğünüz zaman balığın uzun süre boyunca hayatta kalamayabileceğini bilmeli ve bu yüzden harekete geçmelisiniz.

Balıklarda kırmızı solungaçların en yaygın nedenleri:

Amonyak zehirlenmesi

Amonyak zehirlenmesi akvaryum balıklarında önde gelen ölüm nedenlerinden biri olarak bilinmekte olup, yaygın bir bakteri veya parazit olmamasına rağmen, özellikle yeni akvaryum kurulumlarında ortaya çıkabilir. Bunun yanında akvaryumda ilaç kullanımı, çürüyen yapraklar veya çürüyen balık yemleri, elektrik kesintisi veya bozulma nedeniyle filtrenin çalışmaması, su koşullarında bunlar veya benzeri bir ani değişiklik meydana gelmesi amonyak zehirlenmesine yol açabilir.

Balıklarda Amonyak Zehirlenmesinin Belirtileri

Amonyağın fazla olması balık solungaçlarını tahriş eder ve kızarıklığa, iltihaba neden olur. Amonyak seviyeleri çok yükseldiği zaman solungaçlardaki hassas dokuyu yakar ve ülserasyona, sonunda da ölüme sebebiyet verir. İdeal akvaryum suyu paremetrelerinde amonyak seviyelerinin sıfır olması gerekir. Amonyağa kronik olarak düşük düzeyde maruz kalmak dahi balığın bağışıklık sistemini de baskılayarak onları diğer hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirir.

Tatlı su balıkları için ölümcül olan amonyak seviyesi, balıkların yüzeyde nefes nefese kalmasına, kırmızı veya kanlı solungaçlarının olmasına, iştah kaybı ve uyuşukluk halinin meydana gelmesine yol açar.

Balıklarda Amonyak Zehirlenmesinin Tedavisi

Bu durumda ilk olarak suyunuzu amonyak seviyelerini ölçmelisiniz. Eğer seviyeler yüksek durumda ise su değişimi yapmak gerekmektedir. Çürüyen yaprakların veya balık yemlerinin akvaryumdan çıkarılması da önemlidir. Su parametrelerin düzenli olarak izlenmesi, amonyak zehirlenmesini önlemek için en iyi yol olup, suyu haftada en az bir kez test etmeniz isabetli olacaktır.

Solungaç parazitlerini tedavi etmek için API General Cure veya PraziPro gibi bir Parazit Tedavisi kullanmanız gerekir. Bu ilaçlar, balıklarınızı parazitlerden kurtarmaya ve genel sağlıklarını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte,  balığınız düşük su kalitesi veya kalabalık nedeniyle stres altındaysa, parazitler çoğalmaya başlayabilir ve bir salgına neden olabilir. Bir kez gerçekleştiğinde, derhal tedavi gerekir. Tedaviye erken başlamak balığı kurtarmak açısından önemlidir.

Solungaç hastalığı tatlı su balıklarını etkilediği gibi tuzlu su balıklarını da etkilemekte olup, özellikle genç balıkları daha yaygın olarak etkilediği bilinmektedir. Çeşitli farklı bakterilerden kaynaklandığı da bilinmektedir ve bu hususta en yaygın olanı öncelikle Flavobacteria, Aeromonas ve Pseudomonas cinsinden türlerdir.

Bakteriyel solungaç hastalığı görülen balıkların ayrı bir suya alınarak karantina altında tutulması da gerekir. Geniş spektrumlu antibiyotiklerel tedavi edilmesi gerekebilmektedir. Bununla ilgili olarak uzmanlardan yardım alınabilir. Bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmenin en etkili yolu olan ilaçlı yiyecekler yapmak için Fritz Maracyn 2 veya API Fin And Body Cure kullanılması olarak  da bilinir.

Tedaviden sonra aynı durumun yaşanmaması için hastalığa neden olan unsurların saptanarak ortadan aldırılması çok önemlidir. Akis taktirde varsa diğer balıklar da hastalanıp ölecektir.

Bir akvaryumda en fazla gözden kaçan unsur su kalitesidir. Balıklar sürekli olarak bu suda olduğundan temiz ve toksinden arınmış yapıda sular kullanmanız gerekir. Amonyak, nitritler ve nitratların tümü 0 ppm’de olmalıdır. Değilse, su değişimi yapmanız gerekir.

Balıkların bağışıklık sistemini korumak için dengeli beslenmesi gerekir. Yağ, karbonhidrat ve protein ile beslenmeye ihtiyaçları vardır. Kötü beslenmek bağışıklık sistemlerini zayıflatacağından daha kolay bir şekilde hasta olmalarına neden olur. Balıkların stresli olması da bu hastalığa yakalanmalarına neden olur.

Balığın hasta olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Solungaç hasatlığı olan balıklar genelde sıklıkla yukarıya doğru su yüzeyine çıkarlar ve su yüzeyine yakın yerlerde yüzmeyi tercih ederler. İştahlarında azalma vardır ve bu genelde ilk sinyaldir.

Sonuç olarak bu hastalığın önüne geçebilmek ve tekrarlanmamasını sağlamak için kaliteli su kullanmak, akvaryumun temizliğini yapmak, hijyeni elden bırakmamak gerekmektedir. Böylece yazımızda balıklarda kırmızı solungaç nedenlerine, balıklarda kahverengi solungaç, balıklarda kanlı solungaç nedenleri ve tedavisine, bunun yanında hastalığa ilişkin detaylara değindik.